Sve vrste glavobolja predstavljaju bolne senzacije u predelu glave i delova vrata koje, i u odnosu na nastanak i trajanje, mogu biti akutne ili hronične.
Detaljnije O glavobolji »
Iako su nekada prateći simptom druge bolesti, često su glavobolje bolest za sebe. Glavobolje su jedna od najčešćih oboljenja koji pogađaju ljudsku rasu. Preko 95% stanovnika opšte svetske populacije je makar jedanput u životu imao glavobolju, a oko 10% njih se zbog ataka teške glavobolje javilo na odeljenje urgentne medicine tražeći pomoć.
Glavobolje se najfrekventnije javljaju u dobi između 25. – 35. god, češće kod žena, nego kod muškaraca i dece.
Istorija klasifikacije glavobolja
Največi grčki lekar i naučnik Hipokrat sa ostrva Kosa je četiri veka p.n.e. na osnovu kliničke fenomenologije i etiologije različitih vrsta glavobolja, bio rodonačelnik savremenog koncepta shvatanja i klasifikacije glavobolja.
Nakon toga, trebalo je da prodje skoro 2000 god. do prve moderne, naučno zasnovane klasifikacije glavobolja koju je objavio u De Cephalagia, 1672. Thomas Willis. Nešto kasnije, 1787. Christian Baur je prvi napravio podelu glavobolja na idiopatske (primarne) i simptomatske (sekundarne), u kojima je pobrojao 84 različita entiteta.
Ipak, krajem dvadesetog veka, zapravo 1988. godine od strane stručnjaka Međunarodnog udruženja za glavobolje (International Headache Society) izdata prva savremena i na dokazima zasnovana klasifikacija glavobolja pod imenom International Classification of Headache Disorders (ICHD), a koja je prihvaćena od strane Svetske zdravstvene organizacije. Nakon toga, od strane iste organizacije izvršene su još dve revizije, 2004. i sada važeća od 2013. god.
Nova klasifikacija – Vrste glavobolja
Glavobolje se u osnovnoj podeli, a prema svom razlogu nastanka dele na:
Primarne glavobolje su glavobolje koje su klinički i fenomenološki izdvojene u odnosu na potencijalna druga oboljenja koja ih mogu provocirati. U tom smislu one mogu imati jasnu naslednu osnovu, ali kod mnogih to nije svakako moguće utvrditi. Ujedno, najveći broj glavobolja od koje pati cela ljudska civilizacija upravo ima poreklo primarnioh glavobolja.
Sekundarne glavobolje su takodje česte forme glavobolja koje prate i provocirane su drugim aktuelnim oboljenjem, koje pak ne mora uvek da bude uslovljeno bolestima glave i vrata, već drugim oboljenjem, npr. izmenama arterijskog pritiska; u toku telesnih infekcija…
Nova klasifikacija glavobolja iz 2013.god podrazumeva još jednu grupu iz prvobitne podele glavobolja i to „Neuralgije i ostale glavobolje“, u koju su svrstane ranije shvaćene primarne, kao i sekundarne glavobolje koje imaju karakteristike glavobolja pobrojane pod ovim naslovom.
Primarne glavobolje
Primarne glavobolje su samostalne bolesti, najčešće nedovoljno poznate ili nepoznate etiologije, ali sa velikom učestalošću u ljudskoj populaciji. Učestalost je toliko velika da predstavlja najfrekventniji zdravstveni problem većine razvijenih zemalja.
Primarne glavobolje po zdravlje i životni vek pacijenta imaju globalno gledano povoljan tok, ali je njihovo lečenje uz radnu neefikasnost veliki izdatak za ekonomiju i zdravstveni sistem države.
Najčešće primarne glavobolje su:
- Migrena:
- Migrena sa aurom
- Migrena bez aure
- Hronična migrena
- Komplikacije migrene
- Verovatna migrena
- Epizodični sindromi koji mogu da budu udružni sa migrenom
- Tenziona glavobolja:
- Retka i česta epizodična glavobolja tenzionog tipa,
- Hronična glavobolja tenzionog tipa,
- Verovatna glavobolja tenzionog tipa.
Značajno ređe primarne glavobolje:
- Trigemino autonomne glavobolje (TAG):
Vrlo retke forme primarnih glavobolja su:
- Primarna glavobolja kašlja,
- Primarna glavobolja fizičkog vežbanja,
- Primarna glavobolja udružena sa seksualnom aktivnošću,
- Primarna glavobolja “udara groma”,
- Glavobolja stimulisana hladnoćom,
- Glavobolja spoljašnjeg pritiska,
- Primarna probodna glavobolja,
- Numularna glavobolja,
- Glavobolja spavanja i
- Nova dnevna perzistentna glavobolja.
Sekundarne ili simptomatske glavobolje
Simptomatske glavobolje su simptomi bolesti centralnog nervnog sistema ili organa i delova tkiva glave, kao i simptom bolesti udaljenih organa i tkiva. Naravno njihova etiologija i lečenje je veoma raznoliko i zavisi od etiologije bolesti koja je izaziva.
Simptomatske glavobolje se svakako ređe pojavljuju u odnosu na primarne glavobolje, i čine ih:
- Glavobolja koja se pripisuje traumi ili povredi glave i/ili vrata;
- Glavobolja koja se pripisuje trzajnoj povredi vrata;
- Glavobolja koja se pripisuje kraniotomiji;
- Glavobolja koja se pripisuje kranijalnim ili cervikalnim vaskularnim poremećajima;
- Glavobolja koja se pripisuje nevaskularnim intrakranijalnim poremećajima;
- Glavobolja koja se pripisuje supstancama ili njihovoj obustavi;
- Glavobolja koja se pripisuje infekciji;
- Glavobolja koja se pripisuje poremećaju homeostaze;
- Glavobolja ili bol lica koji se pripisuje poremećajima kranijuma, vrata, očiju, ušiju, nosa, sinusa, zuba, usta ili ostalih struktura lica ili vrata;
- Glavobolja koja se pripisuje psihijatrijskom poremećaju;
- Bolne kranijalne neuropatije i ostali bolovi lica (najčešće Trigeminalna neuralgija; Postherpetična trigeminalna neuralgija; Glosofaringealna neuralgija; Okcipitalna neuralgija; Optički neuritis; Tolosa-Hunt sindrom…)
- Glavobolja kod sindroma reverzibilne cerebralne (moždane) vazokonstrikcije
- Glavobolja kod multiple skleroze
- Glavobolja usled prekomerne upotrebe analgetika
- Cervikogena glavobolja
- Glavobolja kod akutnog glaukoma
- Primarna glavobolja fizičkog vežbanja
- Glavobolja kod moždane ishemije
- Glavobolje kod moždanog krvarenja
- Glavobolja zbog temporomandibularnog poremećaja
- Glavobolja zbog povećanog pritiska cerebrospinalne tečnosti nepoznatog uzroka
- Glavobolja usled arterijske hipertenzije
- Glavobolja putovanja ili promene klimatskog boravišta
- Glavobolja ili bol lica ili vrata koji se pripisuju disekciji cervikalne karotidne ili vertebralne arterije
- Glavobolja Epicrania Fugax
- Glavobolja koja se pripisuje gladovanju
- Glavobolja koja se pripisuje hipotireoidizmu
- Glavobolja koja se pripisuje obustavi estrogena
- Glavobolja koja se pripisuje obustavi kofeina
- Kardiogena glavobolja
- Bol u glavi ili licu pripisan akutnom herpes zosteru
- Glavobolja izazvana alkoholom
- Glavobolja pri ronjenju
- Glavobolja pripisana feohromocitomu
- Glavobolja zbog apneja u spavanju
- Glavobolja zbog hemodijalize
Dijagnoza glavobolje i lečenje
Dijagnostičke procedure kao što su: laboratorijske analize, oftalmološki pregled, elektroencefalografija (EEG), Kolor dopler krvnih sudova vrata (CDS) i glave (TCD), konultativni specijalistički pregledi, i eventualne neuroimaging metode (CT i NMR endokranijuma), značajno eliminišu dijagnostičke dileme i omogućavaju pravilan terapijski pristup.
Veliki broj vrsta glavobolja, kao i potencijalnih uzročnika, na žalost nekada i ozbiljnih, svakako da nameće pitanje koji bi to način borbe protiv ovih čestih oboljenja bio najispravniji ?
Odgovor je relativno jednostavan. To treba da bude ustanova ili centar, koja se selektivno bavi ovom problematikom, koji podrazumeva visoko obučeni kadar za oblast glavobolja, mogućnosti da na osnovu procene vrste glavobolja odredi i uradi brzu dijagnostiku, kao i da, na kraju, odabere ispravan način lečenja.
Na taj način, “MediHelp Centar za glavobolje”, kao ustanova koja ispunjava zadate kriterijume, ima veliki potencijal da primenjujući savremena znanja iz ove oblasti, kakva se primenjuju u sličnim centrima svuda u svetu, uspešno pomogne pacijentima sa ovim oboljenjima, i značajno smanji potencijalne rizike koja ova oblast neurologije sa sobom donosi.
Centar za lečenje glavobolje i migrene »
Arteritis džinovskih ćelija (temporalni arteritis) »
